La finiziun da l'emprendissadi

Per las emprendistas ed ils emprendists cun prestaziuns pli flaivlas porschan las scolas professiunalas spezialisadas tenor pussaivladad curs da sustegn per approfundar la materia obligatorica. Ils curs da sustegn consistan d'ina instrucziun supplementara limitada per recuperar las mancanzas da savida. Quests curs na dastgan betg surpassar in mez di l'emna. Tgi che absolva curs da sustegn, na po per regla betg frequentar curs facultativs. Sch'il curs da sustegn ha lieu durant il temp da lavur, èsi da lubir la visita da quel fin ad in mez di l'emna senza deducziuns da la paja. 

Tut tenor la professiun e la scola professiunala spezialisada datti era curs facultativs. Las persunas ch'emprendan pon frequentar curs facultativs durant maximalmain in mez di l'emna, sche las prestaziuns en il manaschi ed en la scola professiunala èn suffizientas (per exempel il curs preparatoric per la maturitad professiunala suenter la finiziun da la furmaziun da basa (MP2)). La visita da quel succeda senza deducziuns da la paja. 

Ina cumpensaziun dals dischavantatgs vegn concedida en cas da difficultads d'emprender u da prestar, per exempel en cas da legastenia (flaivlezza da leger e da scriver) u discalculia (flaivlezza da far quints) u en cas d'impediments corporals, sch'ins metta en dumonda che la persuna passa la procedura da qualificaziun, malgrà las mesiras da promoziun sco curs da sustegn.

La dumonda per ina cumpensaziun dals dischavantatgs è d'inoltrar il pli tard cun l'annunzia per l'examen e sto cuntegnair las cumprovas resp. ils attestats necessaris da persunas spezialisadas (persunas d'instrucziun spezialisadas, medias e medis, etc.).   

Suenter la finiziun da la furmaziun da basa survegnan las persunas ch'emprendan in attestat da qualificaziun u in attestat federal da furmaziun professiunala. Ultra da quai han ellas il dretg ad in attestat dal manaschi d'emprendissadi. 

Sco basa per dar ils attestats servan ils rapports da furmaziun realisads periodicamain e discutads cun la persuna ch'emprenda. Quests rapports permettan d'evaluar las prestaziuns, las abilitads ed il cumportament durant l'entira furmaziun fundamentala professiunala. 

Las explicaziuns dals attestats èn fegls supplementars che vegnan agiuntads als diploms da la furmaziun fundamentala professiunala. Ellas cuntegnan infurmaziuns davart il diplom e gidan las patrunas ed ils patruns en Svizra ed a l'exteriur a chapir tge cumpetenzas ch'èn colliadas cun il diplom. Las explicaziuns dals attestats inditgeschan er il nivel da classificaziun dal diplom en il Rom naziunal da qualificaziun da la furmaziun professiunala (RNQ) ed en il Rom europeic da qualificaziun (REQ).

 

Las titularas ed ils titulars d'in attestat federal da maturitad professiunala pon laschar scriver in supplement al certificat. Ulteriuras infurmaziuns chattais Vus sin la pagina-web dal SEFRI . 

Las furmaturas professiunalas ed ils furmaturs professiunals èn ina referenza impurtanta quai che reguarda la pratica professiunala. Visavi patrunas e patruns potenzials èsi perquai impurtant da giuditgar la persuna ch'emprenda a moda sincera, ma bainvulenta, e d'accentuar sias fermezzas.  

Las furmaturas professiunalas ed ils furmaturs professiunals pon era gidar las persunas ch'emprendan a preparar lur documents d'annunzia u motivar ellas da far in praticum a l'exteriur. 

Suenter la finiziun d'ina furmaziun fundamentala professiunala da dus onns po la persuna ch'emprenda cumenzar ina furmaziun fundamentala professiunala da trais u quatter onns (scursanida tut tenor il champ professiunal) ed acquistar in ulteriur diplom sin nivel da l'attestat federal da qualificaziun.

Las titularas ed ils titulars d'in attestat federal da qualificaziun pon:

• gist suenter la finiziun da l'emprendissadi emprender ina professiun parentada cun absolver ina furmaziun fundamentala professiunala scursanida,
• suenter intgins onns da pratica professiunala acquistar sin il stgalim terziar in certificat professiunal federal, in diplom federal u in diplom federal renconuschì d'ina scola auta spezialisada superiura,
• absolver la maturitad professiunala che dat access senza examen a las scolas autas spezialisadas (per part èsi necessari da far in examen d'admissiun).

Sch'ina persuna ch'emprenda na passa betg in examen suttamess al dretg da recurs, communitgescha l'autoritad chantunala responsabla quai ad ella cun ina brev speziala (u il certificat da las notas). La persuna ch'emprenda survegn il resultat dals examens,  infurmaziuns davart la repetiziun e davart la via da recurs pussaivla. L'autoritad chantunala stat a disposiziun a las candidatas ed als candidats per eventualas dumondas. 

L'examen final po vegnir repetì duas giadas. Las repetiziuns han per regla lieu en il rom dals proxims examens ordinaris. Intginas scolas professiunalas spezialisadas porschan curs preparatorics specifics. Champs da qualificaziun gia passads cun success na ston betg vegnir repetids, resalvond pretensiuns pli severas en l'ordinaziun da furmaziun respectiva. Sin giavisch èsi era pussaivel da repeter l'entir examen. En quest cas vegnan resguardadas mo las notas da l'ultim examen, independentamain dal resultat cuntanschì.